Samen met mijn collega Brenda volgde ik onlangs een bijscholing over sondevoeding. Wij begeleiden regelmatig cliënten met sondevoeding en juist daarom vinden we het belangrijk goed up-to-date te blijven. Naast heel veel kennisoverdracht kregen we ook de unieke kans om te ervaren hoe het is om een sonde in te laten brengen. Ik zag mezelf in gedachten heel stoer en onverschrokken zitten terwijl er een sonde in werd gebracht. Echter kon ik tegelijkertijd alleen maar denken aan het feit dat ik het stokje in mijn neus bij de GGD al zo vervelend vind en dat dit vast nog een tandje erger was. Voordat ik in mijn hoofd een keuze had kunnen maken, had zich echter al een vrijwilliger aangemeld en kon ik weer opgelucht ademhalen. Ergens is er iets van spijt dat ik deze kans heb laten schieten, maar aan de andere kant: Een chirurg laat toch ook niet alle amputaties die hij verricht bij zichzelf uitvoeren om zich optimaal in te kunnen leven in zijn patiënt?
Sondevoeding is voor veel mensen een beetje eng. Dat slangetje is iets lichaamsvreemds en het is voor iedereen zichtbaar dat er wat aan de hand is. Tegelijkertijd zie ik in de praktijk dat het voor heel veel mensen ook een opluchting is. Je maakt de keuze voor sondevoeding niet zomaar en op het moment dat de keuze wel wordt gemaakt, kan het ook juist weer een stukje kwaliteit van leven terugbrengen. Voor veel mensen is het een enorme opluchting dat de druk om te moeten eten wegvalt. Vaak mogen mensen ernaast eten en drinken wat ze willen, maar het móet niet meer. Doordat ze op deze manier weer voldoende voedingsstoffen binnenkrijgen, zie je mensen vaak ook weer wat opfleuren. Ze krijgen wat meer kracht en energie en dat geeft zowel lichamelijk als mentaal weer extra kwaliteit van leven.
Naast het feit dat de voeding via een slangetje het lijf binnenkomt, hoor ik ook vaak dat de voeding zelf voor mensen ook spannend is. Als we aardappelen, groente en vlees pureren met wat jus en het door de sonde zouden spuiten, is het herkenbaar. Sondevoeding is echter niet herkenbaar doordat het geen kleur of structuur heeft die te herleiden is naar gewone voeding. Toch kun je het wel een beetje zien als die dagelijkse warme maaltijd die je thuis ook eet: De voeding is weliswaar in de fabriek gemaakt, maar wel dusdanig dat het volwaardig is en je er volledig op kunt leven zonder tekorten te krijgen. Best bijzonder als je erover nadenkt.
Soms is sondevoeding ook eng voor mensen omdat het hen doet denken aan familieleden of bekenden die in hun laatste levensfase sondevoeding kregen en daarna overleden. Gelukkig is sondevoeding vaak ook slechts iets tijdelijks, wat nodig kan zijn na een bepaalde ziekte of fase in het leven waarin gewoon eten niet lukt. Het is nooit de intentie langer sondevoeding te geven dan noodzakelijk is. En voor de ene persoon is dat dan toch levenslang, terwijl de ander korte tijd later alweer zit te smullen van een heerlijk diner.
Het is mooi dat er allerlei manieren bestaan om mensen toch voeding binnen te laten krijgen wanneer gewoon eten niet meer lukt. Maar uiteraard gaat er niks boven een lekkere maaltijd die met zorg bereid is en waarbij elke hap een feestje is. Gewoon eten gaat over veel meer dan het voeden van het lichaam, het is ook het genieten en de sociale component die een grote rol spelen. Dat laatste houd ik me zelf maar voor op het moment dat ik me realiseer dat ik niet zo heel dapper was op de scholing en geen sonde liet inbrengen: Ik prefereerde samen broodjes eten nou eenmaal boven een lunch die ik niet kon proeven! 😉
