Binnen het huidig zorglandschap is tijd enorm belangrijk. Onze agenda’s staan vol met afspraken en onze telefoon herinnert ons eraan dat het nu echt tijd is om te vertrekken en naar onze volgende afspraak te gaan. We hebben het vooral erg druk met zorgen in de zorg daarnaast hebben we afwerklijstjes en to do lijstjes, die een doel op zich worden. Het afhandelen van je lijstje lijkt soms belangrijker dan het proces er naar toe.
Chronos en Kairos zijn geen Griekse vakantie-eilanden, maar namen uit de Griekse mythologie. Chronos staat voor de lineaire, meetbare tijd of kloktijd. Kairos, de jongste zoon van Zeus, gaat het om de innerlijke tijdsbeleving. Met Chronos brengen we structuur aan, kunnen we doelen halen, plannen maken en doelgerichter werken. Kairos gaat meer over het gevoel van tijd, los van de altijd maar tikkende klok. Om dat gevoel te ervaren, is aandacht, rust en concentratie nodig. In het moment zijn en vertragen.
Voor veel mensen met dementie is Chronos steeds minder dominant of zelfs helemaal niet meer aanwezig en speelt Kairos een meer bepalende rol. Als casemanager dementie slinger je heen en weer tussen deze verschillende tijdsbelevingen en pas je je aan. Dat maakt mijn vak zo uitdagend. Je kunt je wel voornemen wat je wil gaan bespreken tijdens je huisbezoek en dat lukt soms ook wel, maar vaak ook niet. Personen met dementie leven in het hier en nu en hebben geen last van Chronos. ‘Straks’ is voor hen een relatief begrip. Casemanagers dementie zijn specialisten in het werken in een door tijd bepaalde wereld: de zorgwereld én de tijdsbeleving van de persoon met dementie. Het balanceren tussen deze twee werelden vraagt ervaring, kennis en vooral de rust bewaren tijdens een huisbezoek.
Telefoons en laptops blijven bij menig casemanager in de tas of staan op stil. Als je samen werkt met mensen met dementie moet je je goed kunnen concentreren en jezelf en je cliënt niet laten afleiden. Je gaat mee in de Kairostijd en laat Chronos even los. Zo kom je tot het echte gesprek en geef je mensen met dementie het gevoel dat je er echt voor hen bent. Dit vormt de basis voor een goede vertrouwensband waardoor je beter en sneller je Chronosdoelen zoals je zorgplan en het uiteindelijke doel bereikt.
Het kan overkomen alsof een casemanager dementie niet dezelfde doelen nastreeft als andere zorgverleners. Dit is een misvatting. Voor mij persoonlijk, na 33 jaar samenwerken met mensen met dementie, leer ik nog steeds van mensen met dementie. Een beetje meer Kairos en wat minder Chronos, je bereikt uiteindelijk hetzelfde alleen de weg er naar toe is anders.
